بی اختیاری استرسی ادرار (SUI) در زنان به نشت غیر ارادی ادرار در حین فعالیت (مانند ورزش)، سرفه یا عطسه، خنده، راه رفتن سریع، پریدن و مواردی از این قبیل گفته می‌شود. این وضعیت تاثیر بسیار منفی بر کیفیت زندگی زنان می‌گذارد، زیرا نه تنها جنبه پزشکی، بلکه جنبه اجتماعی نیز دارد. یکی از رایج ترین درمان‌ها برای این بیماری، جراحی اسلینگ مجرای ادرار بوده که امروزه پزشکان برای درمان بی اختیاری های شدید ادرار یا مداوم از این روش به عنوان یک راه حل دراز مدت استفاده می‌کنند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به طور کامل با اسلینگ مجرای ادرار و چگونگی انجام آن آشنا شوید.
اسلینگ مجرای ادرار چیست؟
جراحی اسلینگ مجرای ادرار یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان بی اختیاری استرسی ادرار است. در این روش برای حمایت از مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه خارج می‌کند)، یک زنجیر یا حلقه در اطراف آن قرار گرفته تا به حفظ ادرار کمک کند. اسلینگ را به دیواره شکم (ناحیه شکمی) متصل می‌کنند.
این اسلینگ‌ها ساخته شده از بافت‌ها، عضلات، رباط و یا تاندون‌های گرفته شده از بدن خود بیمار یا از حیواناتی مانند خوک هستند. هم چنین ممکن است آن‌ها را از مواد مصنوعی مثل پلاستیک‌های سازگار با بافت بدن و یا پلیمرهای دارای قابلیت جذبی که با گذشت زمان تجزیه می‌شوند، تهیه کنند.
اسلینگ مجرای ادرار انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
1. میدورترال (mid urethral sling)
رایج ترین نوع جراحی برای درمان SUI، اسلینگ میدورترال است. در این روش زنجیر باریکی که از مش مصنوعی ساخته شده، زیر مجرای ادرار قرار گرفته و به عنوان حمایت کننده مجرای ادرار و گردن مثانه عمل می‌کند.
مزایا و خطرات جراحی اسلینگ میدورترال چیست؟
- این عمل سرپایی بوده و مدت زمان آن معمولا کم تر از 30 دقیقه است. در اغلب موارد بیمار در همان روز مرخص می‌شود.
- زمان بهبودی این روش، سریع تر از سایر روش‌های درمان بی اختیاری استرسی ادرار است.
- استفاده از مش مصنوعی خطر فرسایش کم (کم تر از 5 درصد) توری از طریق بافت واژن را دارد.
- در صورت فرسایش مش، درد طولانی مدت، عفونت و درد در حین مقاربت ایجاد می‌شود و ممکن است برای اصلاح مشکل نیاز به جراحی اضافی به وجود آید.
- ممکن است حین عمل آسیب‌های احتمالی به مثانه یا سایر اندام‌های لگنی توسط ابزارها ایجاد شود که این مورد بیش تر در طی عمل‌های اسلینگ رتروپوبیک رخ میدهد.
- این روش برای زنانی که در آینده قصد بارداری دارند روش مناسبی نخواهد بود.
2. زنجیر سنتی
در این نوع جراحی، بند از بافت بدن بیمار (قسمت تحتانی شکم یا ران) گرفته شده و با ایجاد دو تونل در دو طرف واژن، زنجیر در پشت استخوان شرمگاهی و زیر مجرای ادرار قرار گرفته و آن را بالا می‌برد. سپس از طریق یک برش در شکم، انتهای این زنجیر در جای خود بخیه می‌شود.
مزایا و خطرات جراحی اسلینگ سنتی چیست؟
- مدت زمان بهبودی در این این نوع جراحی نسبت به نوع دیگر بیش تر است.
- به طور معمول بعد از این جراحی نیاز به چند روز بستری شدن در بیمارستان است.
- این نوع جراحی ممکن است خطراتی چون عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs)، مشکل در ادرار کردن و بی اختیاری جدید یا ادامه دار را به همراه داشته باشد.
جراحی اسلینگ مجرای ادرار چگونه انجام می شود؟
در اکثر موارد زنان بیش تر از مردان به بی اختیاری ادرار استرسی دچار می‌شوند که جراح برای زنان به یکی از سه روش زیر اسلینگ را انجام میدهد که هر روش در حدود 30 دقیقه طول می‌کشد.
جراحی اسلینگ در زنان :
این روش به نوار واژینال بدون تنش یا روش TVT نیز شناخته می‌شود. در این روش جراح یک برش کوچک در داخل واژن (زیر مجرای ادرار) و دو برش کوچک در بالای استخوان شرمگاهی ایجاد می‌کند. این برشها به اندازهای هستند که یک سوزن در آن، جا شود. پس از آن پزشک به کمک یک سوزن، زنجیر را زیر مجرای ادرار و پشت استخوان شرمگاهی قرار میدهد. سپس با استفاده از چسب یا بخیههای پوستی که جذب بدن می‌شوند، بریدگیها را میبندد.
جراح برشهای کوچکی را در داخل واژن، زیر مجرای ادرار و یکی را در هر طرف لابیا (چینهای پوست در دو طرف واژن) ایجاد کرده و سپس زنجیر را زیر مجرای ادرار قرار میدهد.
جراح با ایجاد یک برش کوچک در واژن زنجیر را در آن قرار میدهد.
جراحی اسلینگ در مردان
مردان نیز ممکن است مجبور به انجام جراحی اسلینگ شوند. در این عمل، جراح با ایجاد برش کوچکی بین کیسه بیضه و مقعد، بند را در اطراف قسمتی از پیاز مجرای ادرار (انتهای بزرگ شده مجرای ادرار در مردان) قرار میدهد. این کار باعث فشرده شدن و بالا رفتن مجرای ادرار شده و از نشت ادرار جلوگیری می‌کند.
همچنین بخوانید : علائم و نشانه های عفونت دهانه رحم چیست؟
آن چه پس از جراحی انتظار می رود؟
به طور معمول چند ساعت پس از جراحی، برای بررسی مثانه، مجرای ادرار و پاسخ بدن به جراحی از بیمار خواسته می شود که ادرار کند. در صورت عدم توانایی تخلیه مثانه، پزشک برای مدت کوتاهی یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) را از طریق مجرای ادرار در مثانه قرار میدهد که تا زمان بهبودی کامل، بیمار بتواند به راحتی مثانه خود را تخلیه کند.
با توجه به نوع عمل برخی افراد ممکن است همان روز مرخص شده و برخی نیاز به چند روز بستری داشته باشند. دوره نقاهت این عمل به طور معمول 2 تا 6 هفته طول می‌کشد و مهم است که بعد از عمل به طور جدی از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های سنگین خودداری شود.
میزان درد برای هر فرد متفاوت خواهد بود و به وضعیت فیزیکی بیمار، پاسخ بدن به درد و نوع عمل بستگی دارد. بعد از عمل ممکن است درد کمی در محل برش و به میزان کمی گرفتگی در شکم ظاهر شود که پزشک در برخی موارد برای تسکین این عوارض برای بیمار مسکن تجویز می‌کند. اما توجه داشته باشید بدون تجویز پزشک از هیچ دارویی استفاده نکنید.
در اکثر موارد ممکن است بیمار بعد از عمل به یبوست دچار شود که توصیه می‌شود برای جلوگیری از آن موارد زیر در نظر گرفته شود:
- مصرف مواد غذایی فیبردار را جدی بگیرید، مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات سبوس دار
- مصرف زیاد مایعات بسیار موثر خواهد بود.
- با مشورت پزشک از مکمل‌های فیبری مانند سیتروسل یا موسیل استفاده کنید.
- هنگام دفع مدفوع به مقعد خود فشار نیاورید.
این عمل در زنان با هدف درمان بی اختیاری استرسی ادرار و در شرایط زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- وجود مشکلات مربوط به اسفنکتر (عضلات خروجی مثانه)
- افتادگی مجرای خروجی مثانه و یا گردن مثانه
- در صورت جراحی‌های ناموفق قبلی
عمل جراحی اسلینگ یکی از موثرترین جراحیها برای درمان بی اختیاری ادرار استرسی زنان است که طی بررسیهای انجام شده می‌توان گفت از بین 10 نفر، 8 نفر پس از انجام این عمل بهبودی خود را به دست آوردهاند.
خطرات و عوارض
این عمل نیز ممکن است مثل جراحی‌های دیگر خطرات و عوارضی را در پی داشته باشد. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- مشکل موقتی در دفع ادرار
- مشکل موقت در تخلیه مثانه (احتباس ادرار)
- ایجاد علائم جدید بی اختیاری فوری (توسعه مثانه بیش فعال)
- آسیب به دیگر اعضای بدن مثل مثانه، مجرای ادرار یا حالب
- خونریزی داخلی
- عفونت مجاری ادراری
- عفونت در محل برش
- رابطه جنسی سخت یا دردناک
- بیرون آمدن مواد جراحی به داخل واژن
- درد کشاله ران
- عوارض و خطرات مربوط به بیهوشی
همچنین بخوانید : راهنمای جامع درمان سردمزاجی جنسی زنان چیست؟
سوالات متداول
اگر بیمار به خوبی از خود مراقبت کند، از یبوست جلوگیری کند و تمرینات کگل خود را انجام دهد، می‌توان انتظار داشت که بند 10 تا 15 سال دوام داشته باشد.
بیماران معمولا بعد از 1 تا 2 هفته می‌توانند به فعالیت روزمره خود بازگردند. اما قبل از بازگشت به تمام فعالیت‌های عادی، حداقل به 6 هفته زمان نیاز است تا بهبودی کامل شود. در این دوران باید از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت های سنگین خودداری شود.
جراحی اسلینگ با توجه به فرد و نوع عمل می‌تواند درد خفیف تا متوسط، درد و ناراحتی عمومی را به همراه داشته باشد. در اکثر موارد درد موقتی بوده و با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
میزان موفقیت اسلینگ میانی پیشابراه برای بی اختیاری استرسی، بیش از 90 درصد است. اما در کسانی که قبلا اسلینگ داشته یا هم به بی اختیاری استرسی و هم به بی اختیاری فوری مبتلا هستند، کم تر است.
بله. باید به میزان کم پیاده روی را شروع کنید و کم کم میزان پیاده روی خود را افزایش دهید. پیاده روی باعث افزایش جریان خون شده و در پیشگیری از ذات الریه و یبوست موثر است. اما توجه داشته باشید تا 6 هفته از انجام فعالیت‌های سنگین مانند دویدن یا ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
برداشتن اسلینگ بی خطر است و با حداقل میزان عوارض همراه است. برداشتن بند باعث رفع عوارض احتمالی می‌شود، اما باعث عود یا بدتر شدن SUI را به همراه خواهد داشت.
پزشک با استفاده از بیهوشی عمومی یا بی حسی منطقه‌ای، این عمل را انجام خواهد داد. بیهوشی عمومی ترکیبی از داروها و گازهای داخل وریدی (IV) است که بیمار را در خواب عمیق فرو می‌برد.
سعی کنید از حرکاتی مانند خم شدن یا خم شدن برای بلند کردن وسایل از روی زمین خودداری کنید. برخی موارد مثل سرفه یا عطسه اجتناب ناپذیر است، اما سعی کنید تا حد ممکن در طول دو هفته اول آن را محدود کنید.
سخن پایانی
شایع ترین شکل بی اختیاری در زنان، بی اختیاری ادرار استرسی (نشت غیرارادی ادرار در اثر ورزش یا فعالیت، یا در اثر عطسه، سرفه یا خنده) است که منجر به کاهش کیفیت زندگی آن‌ها می‌شود. زنان مبتلا به این نوع بی اختیاری نیز ممکن است در رابطه جنسی دچار مشکل شوند. خوشبختانه امروزه با کمک جراحی اسلینگ مجرای ادرار، این مشکل درمان می‌شود و می‌توان گفت این عمل در حدود 90 درصد موفقیت آمیز است. در صورت مشاهده هر یک از علائم این بیماری به پزشک مراجعه کرده تا درمان مناسبی برای شما در نظر گرفته شود.
