زگیل تناسلی ( condylomata acuminata ) یا وارت تناسلی ( genital warts ) نوعی عفونت شایع مقاربتی است که توسط نوعی ویروس به نام پاپیلومای انسانی یا HPV ( human papillomavirus ) ایجاد می شود. این ضایعه به شکل یک توده گوشتی روی اندام های تناسلی زنان و مردان ایجاد می شود و از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی، دهانی و پوستی قابل انتقال است.
زگیل تناسلی چگونه منتقل می شود ؟
زگیل تناسلی از طریق ویروس HPV به واسطه لمس اندام تناسلی فرد مبتلا به شما منتقل می شود. در برخی موارد ممکن است این عارضه با چشم قابل مشاهده نباشد. حتی با وجود استفاده از کاندوم و رابطه جنسی محافظت شده ممکن است در معرض ابتلا به این عارضه قرار بگیرید. موارد زیر رایج ترین راه های انتقال ویروس هستند:
- تماس پوستی از راه رابطه جنسی واژینال و مقعدی
- رابطه جنسی دهانی
- استفاده از لوازم جنسی مشترک
- انتقال از مادر به نوزاد در حین زایمان
نکته 1: بر خلاف تصور عموم مردم استفاده مشترک از وسایلی همچون حوله ، چنگال ، فنجان یا حتی صندلی توالت باعث انتقال این ویروس نمی شود.
نکته 2: رابطه دهانی تناسلی می تواند باعث انتقال ویروس شود.
علائم و نشانه ها
مشاهده هرگونه تغییر در ظاهر اندام تناسلی از جمله ایجاد توده های گوشتی ، می تواند دال بر وجود این عارضه باشد. این عارضه ممکن است در خانم ها در بخش داخلی و خارجی واژن ، مقعد و روی دهانه رحم و در آقایان روی بیضه ها و اندام تناسلی ایجاد شود. علائم ممکن است سالها بعد از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی ( HPV ) ایجاد شود، بنابراین زمان دقیق ابتلا قابل تشخیص نیست. از طرفی، در برخی موارد ممکن است ویروس در دوران بارداری به دلیل واکنش سیستم ایمنی مجددا ظاهر شود.
برخی از شایع ترین علائم و نشانه ها عبارتند از:
- توده های کوچک و گوشتی به رنگ قهوه ای یا صورتی ( شبیه به گل گلم )
- خارش یا ناراحتی قابل ملاحظه در اندام تناسلی
- خونریزی
عوامل خطر
این ضایعه اغلب در افرادی ایجاد می شود که از نظر جنسی فعال هستند. عواملی وجود دارند که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با چندین شریک جنسی
- ابتلا به انواع دیگر عفونت مقاربتی
- داشتن رابطه جنسی با فردی که هیچ اطلاعاتی از سابقه جنسی او ندارید.
- برقراری رابطه جنسی در سنین پایین
- سیستم ایمنی ضعیف
عوارض و خطرات
زگیل تناسلی با انواع خاصی از سرطان مرتبط است و ممکن است احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم و اندام های تناسلی را افزایش دهند. البته این عارضه همیشه منجر به سرطان نمی شود ، با این حال بسیار مهم است زنانی که به ویروس HPV مبتلا شده اند به طور مرتب تحت آزمایش پاپ اسمیر قرار بگیرند.
در مواقع نادری ممکن است این عارضه در دوران بارداری تشدید شده و توده ها بزرگتر شوند. در چنین شرایطی زگیل بزرگ شده، ادرار کردن را دشوار می کند و ممکن است از کشش بافت های واژن برای انجام زایمان ممانعت کند. زگیل های بزرگ ممکن است در حین زایمان باعث ایجاد خونریزی شوند و حتی جنین به این عارضه مبتلا شود.
پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی
مواردی وجود دارند که ممکن است احتمال ابتلا به این عارضه را کاهش دهند با این حال به طور قطعی از شما در برابر این عارضه محافظت نمی کنند. رعایت توصیه های زیر کمک کننده است:
- داشتن رابطه جنسی محافظت شده و استفاده از کاندوم
- انجام واکسیناسیون گارداسیل
- اجتناب از برقراری رابطه جنسی با شرکای مختلف
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند دختران و پسران بعد از 11،12 سالگی واکسیناسیون را در دو 2 دوز با فاصله 6 ماهه انجام دهند. مهم است که واکسن حتما قبل از تماس جنسی توسط افراد دریافت شود. واکسن زگیل تناسلی که با نام گارداسیل ( Gardasil ) شناخته می شود، نوعی واکسن چهارگانه است و لازم است زنان و مردان قبل از فعال شدن جنسی آن را بطور منظم تزریق کنند.
واکسن ها عموما عوارض جانبی خفیفی همچون درد در محل تزریق ، تب خفیف ، سردرد و علائم مشابه آنفولانزا ایجاد می کنند. تحقیقات، اثربخشی واکسن در پیشگیری از ابتلا به این عارضه را تایید می کنند.
گزینه های درمانی زگیل تناسلی
نوع درمانی که پزشک به شما توصیه می کند بستگی به شکل ظاهری زگیل ها و وضعیت آن ها دارد. گزینه های درمانی عبارتند از:
این داروها به مدت چند هفته و چند بار در هفته در محل مورد نظر استفاده می شوند. درد و احساس سوزش رایج ترین عوارض این نوع داروها هستند.
در مواردی که زگیل ها بزرگ هستند و به دارو ها پاسخ نمی دهند ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. این مورد می تواند منجر به ایجاد درد ، تحریک ، عفونت و ایجاد زخم شود. در این روش، محل مورد نظر ابتدا با محلول ضد عفونی شده، سپس بعد از اعمال بی حسی موضعی، توده های زگیل به طریق تیغ جراحی برداشته می شوند.
سرما درمانی یا فریز کردن زگیل ها نوع دیگری از درمان است. در این روش از طریق منجمد کردن زگیل ها برای از بین بردن آن ها اقدام می شود. این روش برای اثربخشی نیازمند تکرار است و ممکن است با درد همراه باشد. انجماد زگیل ها ممکن است برای اثربخشی هفته ها یا حتی ماه ها زمان ببرد و حتی ممکن است زگیل ها مجددا عود کنند. در برخی از افراد این روش درمانی موثر واقع نمی شود.
سوزاندن زگیل از طریق جریان امواج الکتریکی می تواند در از بین بردن بافت غیر طبیعی اندام تناسلی موثر واقع شود.
نکته: زگیل تناسلی حتی چس از درمان نیز در معرض عود مجدد قرار دارد. این اتفاق ممکن است ماه ها پس از درمان اتفاق بیفتد. بنابراین لازم است با اقدماتی همچون تقویت سیتم ایمنی بدن ، تغذیه، ورزش و رعایت بهداشت عمومی از عود مجدد آن جلوگیری کنید.
سیگار کشیدن قدرت سیستم ایمنی بدن در پاکسازی ویروس را کاهش می دهد، بنابراین بهتر است سیگار را ترک کنید.
داروها
درمان های دارویی بصورت موضعی روی محل مورد نظر اعمال می شوند و عبارتند از:
نوعی کرم موضعی است که توانایی سیستم ایمنی برای مبارزه با ویروس عامل زگیل تناسلی را تقویت می کند. البته لازم است تا زمان قرار داشتن کرم روی اندام تناسلی، از برقراری رابطه جنسی اجتناب شود. این داروها ممکن است عملکرد کاندوم ها را تضعیف کند و باعث تحریک پوست همسرتان شود. عوارض جانبی احتمالی شامل قرمزی پوست ، تاول ، بدن درد ، سرفه، خستگی و بثورات است.
نوعی داروی گیاهی است که بافت زگیل تناسلی را از بین می برد. این دارو در منزل توسط خود شخص قابل استفاده است. این دارو نباید در نواحی داخلی اندام تناسلی استفاده شود. همچنین استفاده از آن در دوران بارداری توصیه نمی شود. عوارض جانبی این دارو شامل تحریک خفیف پوست و ایجاد زخم و درد است.
نوعی محلول اسیدی برای از بین بردن زگیل تناسلی است و عوارضی احتمالی همچون تحریک درد و زخم به همراه دارد. از این محلول بطور معمول برای درمان زگیل های کوچک استفاده می شود، اما به دلیل داشتن عوارض جانبی بیش از حد اغلب توسط پزشک توصیه نمی شود.
چگونه از انتقال زگیل تناسلی به همسرم جلوگیری کنم؟
داشتن رابطه جنسی محافظت شده و استفاده از کاندوم بهترین راه پیشگیری از انتقال این عارضه به همسرتان است. با این حال در صورتی که کاندوم نتواند زگیل را پوشش دهد ، همچنان احتمال انتقال ویروس بسیار بالاست. در عین حال ممکن است پزشک برای جلوگیری از انتقال ویروس به شما توصیه کند تا زمان درمان عارضه از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
آیا زگیل تناسلی واگیر دار است ؟
بله. این عارضه از طریق تماس جنسی ، پوستی و دهانی قابل انتقال است. با این حال استفاده از وسایل مشترک غیر جنسی باعث انتقال این ویروس نمی شود و اصلی ترین راه انتقال از طریق تماس جنسی است.