زایمان فیزیولوژیک نوعی فرایند طبیعی و بدون مداخله پزشکی برای تولد نوزاد است. در این زایمان جنین بطور طبیعی از طریق فرایند ترشح هورمون ها و آمادگی فیزیولوژیکی بدن مادر متولد می شود. در طول این روش سیستم غدد درون ریز ، بدن مادر را برای زایمان و خروج طبیعی نوزاد بدون تزریق هیچ گونه دارو و مواد بی حسی آماده می کند. ترشح هورمون ها با اثرگذاری بر عضلات لگن ، شکم و کمر فرایند خروج نوزاد را تسهیل می کنند.
تفاوت زایمان فیزیولوژیک و زایمان طبیعی
تفاوت اصلی این 2 روش در مداخله پزشکی و دارویی است. در واقع زایمان فیزیولوژیک را می توان نوعی از زایمان طبیعی دانست ، با این تفاوت که این روش کاملا بدون مداخله پزشک انجام می شود و همه چیز کاملا طبیعی رخ می دهد و پزشک فقط در صورت مشاهده موارد خطرناک مداخله می کند. اما در زایمان طبیعی یا واژینال ممکن است از بی حسی عمومی یا بی حسی با تزریق اپیدورال استفاده شود و پزشک همواره در طول نظارت بر روند زایمان ، داروهایی را به مادر تزریق کند. علاوه بر این ، روش های کاهش درد در هر دو روش با هم متفاوت است. در زایمان فیزیولوژیک از روش های غیر پزشکی و مداخله روانی برای کنترل درد استفاده می شود.
اطلاعات ببیشتر : هر آنچه لازم است درباره زایمان بدون درد بدانید
مزایای زایمان فیزیولوژیک
برخی از بهترین مزایای این روش به شرح زیر است:
زایمان فیزیولوژیک نسبت به سزارین برتری دارد ، زیرا در این روش عوارض ناشی از جراحی و آسیب دیدن برخی اندام ها از جمله مثانه و روده وجود ندارد. از طرفی برتری این روش نسبت به زایمان طبیعی در عدم شکاف واژن است. زیرا در این روش شکافی در دهانه واژن ایجاد نمی شود. از این رو نیازی به بخیه نیست و بهبودی سریع تر اتفاق می افتد.
در سایر روش های زایمان ممکن است تولید شیر کمی با تاخیر انجام شود. اما در زایمان فیزیولوژیک به دلیل طبیعی بودن روند زایمان و ترشح هورمون های مربوطه ، تولید شیر بلافاصله بعد از عمل اتفاق می افتد و مادر نگرانی در این مورد ندارد.
سزارین و زایمان طبیعی به دلیل ایجاد برش و شکاف ، مدت زمان بهبودی طولانی تری دارند و ممکن است برای سرعت گرفتن دوره ریکاوری ، ممنوعیت هایی داشته باشند. اما این روش عموما دوره ریکاوری کوتاهی دارد.
داروهای بی حسی که در زایمان طبیعی و سزارین تزریق می شوند ، عوارضی به همراه دارند. برای مثال بی حسی اپیدورال ممکن است باعث اختلال در اکسیژن رسانی به جنین و خونریزی شدید مادر شود. از این رو زایمان فیزیولوژیک به دلیل عدم مداخله دارویی ، در این مورد نیز برتری دارد.
یکی از بهترین فواید این نوع زایمان ، سپری کردن تمام مراحل بارداری و به دنبال آن تکامل کامل رشد نوزاد است. این نوع زایمان در هفته های پایانی بارداری بین هفته 39 و 40 انجام می شود . از این رو نوزاد به حداکثر رشد و تکامل خود دست یافته و احتمال وجود نابهنجاری های احتمالی کمتر است.
موارد منع زایمان فیزیولوژیک
در برخی موارد شرایطی وجود دارد که مانع انجام این نوع زایمان می شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
- قرارگرفتن جنین در وضعیت غیر طبیعی
- بارداری 3 قلو و بیشتر
- بیماری های قلبی و ریوی مادر
- وجود نابهنجاری در لانه گزینی
- مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی
- خونریزی شدید در مادر
- تبخال تنفسی و عفونت در دهانه واژن
آماده شدن برای زایمان فیزیولوژیک
زایمان فیزیولوزیک در هفته های پایانی بارداری و با ایجاد درد طبیعی انجام می شود. برای انجام زایمان فیزیولوژیک لازم است مادر ذهن و بدن خود را از طریق برخی مهارت های آرام سازی آماده کند. علاوه بر این قرار گرفتن مادر در فضایی آرام با نور تنظیم شده و قرار گرفتن در پوزیشن مناسب از جمله عوامل مهمی است که در روند زایمان تاثیر گذاز است. با توجه به راحتی مادر ممکن است فرد در موقعیت نشسته، ایستاده ، روی زانو و یا حتی در وان آب گرم قرار بگیرد تا این فرایند با راحتی بیشتری انجام شود. در این نوع زایمان به دلیل عدم استفاده از دارو ، از سایر روش های کاهش درد استفاده می شود که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
روش های کاهش درد زایمان فیزیولوژیک
اولین و مهمترین عامل تاثیرگذار در زایمان فراهم بودن بستر مناسب برای مادر و تقویت روحیه مادر و اطمینان دادن به ایشان است. از این طریق می توان اضطراب مادر را کاهش داد و روند زایمان را تسهیل کرد. همچنین داشتن یک همراه حمایت کننده مثل همسر یا مادر می تواند به بهبود شرایط روانی و ایجاد حس اعتماد مادر کمک کند.
تکنیک های تنفس باعث مدیریت انقباضات در مادر می شود. از این طریق مادر با ریتم آهسته نفس می کشد و پس از هر بازدم تنش ها را رها می کند.
در حین زایمان فیزیولوژیک می توانید با تمرکز و تجسم بر چیزهایی که حال شما را خوب می کنند حواس خود را از درد پرت کنید.
برای برخی از افراد گوش دادن به موسیقی آرامش بخش می تواند موثر واقع شود و درک آن ها را از محرک های درد کاهش دهد.
انجام ماساژ عضلانی تاثیر زیادی در کاهش درد مادر ایفا می کند. می توانید از همراه خود یا ماما بخواهید از طریق روغن های گیاهی ماساژ را انجام دهد.
